EZELİ BİR ŞİFADIR ALDANMAK

Ka isimli bir karakterin karlı Kars günlerinde yaşadıklarını anlatan bir kitaptır Orhan Pamuk' un Kar isimli romanı. Yazarın özellikle bu romanını önemsiyorum. Çünkü zaman zaman bahsettiğimiz uzak olmak, kapalı olmak ya da sadece yaşamak zorunda kalanların yaşadığı bir şehir olmak mecburiyetinin insanları dünyanın geri kalanından soyutlamayı başardığı yalnızlığı Orhan Pamuk böyle bir kitap yazarak aşmıştır. Kars şehri artık sokak sokak bildiğimiz bir şehir olur. Kars'ı içinde yaşayanlarından, bakkallarından, kahvehanelerinden çeşitli memurlarına kadar fark etmeden de olsa tanımaya başlarız. Belki anlatılmak istenen şehir değildir ama şehir anlatılmak istenene uzanan bir merdiven gibi götürür bizi yazarın asıl yüklemlerine. Ancak benim asıl derdim orada anlatılanlar da değil. Benim asıl derdim ünlü bir yazarın böyle bir roman ile şehre dokunmuş olması.

Bir kitabı okurken cümlelerin altını çizen okurlar vardır. Bu davranışları bir süre sonra tekrar aynı kitaba baktıklarında hatırlamak istediklerini kolayca bulmalarını sağlar. Ben kıskançlığı nedeniyle yeni aldığı oyuncağını kimseyle paylaşmak istemeyen, başına bir şey gelmesinden korktuğu için hatta istese bile onunla fazla oynayamayan, dokunurken bile heyecanlanıp mutlu olan bir çocuk titizliği, bencilliği ve heyecanı sebebiyle olsa gerek kitaplarıma çizikler atmayı sevmem. Ancak anlaşılan o ki zihnim benimle aynı fikirde değil. Bir fotoğrafa bakarken aklıma uzun bir süre önce okuduğum ve zihnimin altını çizdiğini anladığım şu cümle gelip oturuyor düşüncelerime: "Sanki burası herkesin unuttuğu bir yerdi ve kar sessizce dünyanın sonuna yağıyordu." diyor Kar isimli romanında Orhan Pamuk. Romanda okuduğum her şey yiyeceğe koşan küçük ama sayıları çok fazla olduğu için korkutucu görünebilecek telaşlı sarı civcivler gibi aklıma üşüşüyorlar. Kars'ı , Ka' yı ve Kar'ı anımsıyorum. İşte gördüğüm fotoğraf:

Karlı bir dağın eteğinde yanındaki köprüyle yalnızlığına çare aramaya çalıştığına inandığım biri küçük biri nispeten daha büyük ama yağan kar ile çaresiz ve yalnız iki bina. Sanki kar işte tam da burada dünyanın sonuna yağıyordu. Fotoğrafa Siyah Beyaz Gümüşhane adlı albümde rastlıyorum. Gümüşhane kitaplığına ne de güzel bir katkısı bulunmuş Niyazi Karabulut Hocamın. Eski Gümüşhane fotoğraflarını bir araya getirerek tarihimize ışık tutabilecek bir albüm oluşturmuş. Bence herkesin evinde olmalı. Bu başarılı çalışmasından ötürü öncelikle kendisine sonra ise emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.

Fotoğrafta gördüğümüz yer köprübaşı karakolunun bulunduğu mevki. Burası Gümüşhane. Sizi bilmem ama ben; özellikle yazılı basında memleketimi görünce gurbette bir tanıdığına ya da memleketlisine rastlayan hemşeri gibi oluyorum. Bırakın aynı şehri aynı köyde bile olsak, defalarca yan yana geçsek belki anlamsız bir kırgınlığın bahanesiyle bir selamı esirgemeyi aklımdan geçirebileceğim hemşerime gurbette rastlayınca sarılasım geliyormuş gibi elimdeki gazete, dergi, roman her ne ise işte onu neşeyle ve heyecanla tutuyorum. Derken tekrar Orhan Pamuk' un Kar isimli kitabı geliyor aklıma; kıskançlık duyuyorum. Neden Gümüşhane' de geçen bir romanı göremeyiz ki raflarda? Neden edebi bir yapıt gizliden de olsa memleketimizi anlatmaz. Mesela bu şehrin yazarları hiç mi hikâye yazmaz? Sadece yazılan köşe yazıları mı gazete sınavını başardığı için bir kitabın demirbaşı olmayı hak eder? Birgün; yaşasın A kişisi, işte başarılı B kişisi, yürü be C kişisi gibi Gümüşhaneli ve zengin insanları okumaktan bıktık artık biraz da Gümüşhane' yi romanlarda görelim ya da artık birkaç yazar birleşsin Gümüşhane hikâyeleri yazsın diye insanların isyan edeceğine inanıyor olmak acaba kendi kendimi aldatmam mı? Ama olsun yoksa nasıl yaşarız, Tevfik Fikret'in dizelerine sarılalım: “Ezeli bir şifadır aldanmak.”