TOKİ MESELESİ

Gümüşhane son 20 yıldır şehir ve şehirleşme adına pek çok gelişmeye ev sahipliği yapıyor. İmkanların artması ve yapılan yatırımlar ile yereldeki memur sayısı artarken üniversitenin etkin bir şekilde şehir hayatına girmesi nüfus yapısında büyük değişikliklere sebebiyet verdi.

Bir yandan böyle olumlu gelişmeler yaşanırken bu olumlu gelişmelerle beraber Gümüşhane’de artan konut ihtiyacı pek çok olumsuzluğu beraberinde getirdi. İnsanların ekonomik hayatlarındaki iyileşme kirada oturanların benimde bir evim olsun düşüncesi neticesinde Gümüşhane’de yoğun bir konut yapılaşması başladı. Türkiye ortalamasının üstünde bir konut kooperatifleşmesi Gümüşhane’de yakalandı. Bununla birlikte dar gelirli vatandaşın ev sahibi olma düşüncesi yine devlet desteğine kaldı.

İşte burada devreye TOKİ girdi. TOKİ kurulduğu günden itibaren çok farklı sahalarda çalışma yapmıştır. Konut işleri başta olmak üzere, Resmi kurum ve kuruluş binaları, stadyum ve daha pek çok inşaat alanında çalışmalar yapmıştır. Ancak vatandaş nezdinde TOKİ denilince akla gelen ilk şey “gelir gurubu düşük vatandaşlar için konut” olmuştur.

Gümüşhane’de TOKİ tarafından ihale edilen ve geçen hafta çekilişi yapılarak satışa çıkarılan konutlarla ilgili olarak Gümüşhane’de büyük bir bilgi kirliliği vardır. Fiyatların yüksekliği “dar gelirli” vatandaşı çileden çıkartmaya yetmiş durumda. Böylesi bir ortamda meydana gelen bilgi kirliliği hiç şüphesiz ortalıkta kurumların ya da bu işi yapan firmaların güvenilirliğine sebebiyet verecektir. Öte andan vatandaşında buradaki yüksek fiyatların altındaki meseleyi bilmeye hakkı var düşüncesindeyiz. Buradaki amacımız kurum ya da kuruluşları yıpratmak değil olayın aslını vatandaşa anlatmaktır.

İlk olarak Gümüşhane Belediyesi, Gümüşhane’de artan konut ihtiyacını gidermek için TOKİ’ye müracaat eder. Belediye TOKİ iş birliğinde Topal mevkiinde %30 belediye arazisi geri kalan %70’lik kesimi hazine arazisi olan yere projelendirme yapılır. Gümüşhane Belediyesi burayla ilgili olarak başlangıçta bir konut talebi yoktur. Ancak iş %50 seviyelerine geldiğinde konut talebinde bulunur. 87 Milyon liraya ihale edilen 527 konut projesi ülkemizdeki ekonomik sıkıntılar EFE-TÜFE oranlarındaki değişiklikler ve Kamu ihale kurumunun belirlediği fiyat farkları dolayısıyla mevcut iş 110 milyona bitirildi. Buradaki sıkıntı da TOKİ’ye ait değildir. Sonuçta TOKİ ekonomiyi yöneten bir kurum değil. Konut üreten bir kurum ve mevcut ekonomideki kötü gidişat bu maliyetin artmasına sebebiyet verdi. Normal şartlarda 87 milyon daire başına bölünüp çıkan rakam daireler için fiyat belirlenecekken üzerine yüklenen bu miktar dairelerin fiyatlarında artışa sebebiyet verdi.

Burada fiyatı yükselten bir diğer meselede Belediyenin yerini satmış olmasıdır. Bu satışı daha sonra konut olarak Talep eden Gümüşhane belediyesi bölgede yapılan 2+1 dairelerden 40 adet almış ve ihale bedeli mevcut konut sayısına değil belediyeye verilen konut sayısı düştükten sonra kalan konut sayısına bölünmüştür.  

Fiyatı etkileyen bir diğer sebepte Belediye’nin yapması gereken alt yapı çalışmalarını Hasanbey’e kadar TOKİ’nin ihale etmiş olmasıdır. Bölgede paket arıtma sistemi vardı. Bunun kokusunun insanlara zarar vereceği endişesi ile TOKİ gerekli izinleri alarak alt yapıyı 1 Milyona ihale etmiştir. Bu tutarda binalara ek fiyat olarak yansıtılmıştır.

Belediyenin tahsis ettiği arazinin inşaata elverişli olmayışı ve konut yapımındaki sıkıntılar sebebiyle bölgede yapılan taş duvar imalatları 4 milyona ihale edildi. Bu şekilde bölge arazisi inşaat alanına uygun hale getirildi. Daha düz bir arazide yapılacak konutlar ile bölgede yapılan konutların farkı illaki olacaktır. Bu sebeple buradaki miktarda konutlara ek olarak yansıtıldı.

Sonuç olarak 87 milyona ihale edilen miktar mevcut şekliyle yapılsaydı mevcut miktar yapılan 527 daireye bölünecek ve  ortaya 160 milyar gibi bir rakam çıkacaktı. Ancak yukarıda saydığım sebepler ve Belediye’nin aldığı dairelerin konut sayısından düşmesi toplam miktarın 487 konuta bölünmesine sebep oldu. Bu durumda bu sevilerde yüksek bir fiyat farkının ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir.