SAVUNMA MAKAMI

Devletin üç temel organı yasama, yürütme ve yargıdır. Yargı erkinin sağlam bir hukuk zemininde yükseliyor olması , devleti güçlü ve meşru kılacaktır. Yargı erkinin sağlam bir hukuk zemininde yükselmesi ise ancak sav-savunma-karar üçlemesindeki savunma unsurunun gerekli önem ve değere sahip olması ile mümkün olacaktır. Savunma makamının temsilcisi hukukçular ise avukatlardır.

Yargı erkinin kurucu unsuru olan savunma makamını temsil yetkisine sahip, hem kamu hizmeti hem de serbest meslek olma özelliğini aynı anda ihtiva eden bir meslektir avukatlık. Avukatlık mesleğini icra edebilmek belli bir eğitim ve stajyerlik sürecini gerektirmektedir. Bu eğitim ve stajyerlik süreci ise farklı ülkelerde farklı şart ve şekillerde uygulanmaktadır. Ülkelerin avukatlık mesleğine ya da hakim-savcılık mesleğine yönelik eğitim ve stajyerlik sürecinin kalitesi, hukuk sistemlerinin de gelişmişliğine etki etmektedir.

Avukatlık mesleğine geçiş, eğitim ve stajyerlik süreci benzer yönleri olmakla birlikte ülkeler arasında farklı farklı uygulanmaktadır. Bu süreç uzun veya kısa, sınavlı yada sınavsız olabilmektedir. Örnek verecek olursak;

ABD’de avukat olabilmek için; hukuk fakültelerine girişin ön koşulu en az 3 yada 4 yıllık bir lisans programından mezun olmaktır. Bunun yanı sıra lise dönemindeki not ortalamasının da yüksek olması gerekmektedir. Yani en az 7 yıllık bir eğitim gerektirmektedir. Sonrasında ise baroların zorunlu avukatlık sınavına girmek ve başarılı olmak gerekmektedir.

İngiltere’de avukat olabilmek için; öncelikle bir hukuk fakültesinden mezun olmak gerekmektedir. Sonrasında ise yine hukuk fakültelerinin bünyesinde olan Legal Practice kurslarını pratik ve teorik olarak tamamlayıp sınavı başarılı olarak geçmelidir.

Almanya, Fransa ve İtalya’da avukat olabilmek için; Almanya’da 6-6,5 yıl, Fransa ve İtalya’da ise 4 yıl kadar hukuk eğitimi gerekmektedir. Sonrasında ise yine sınavda başarılı olmak gerekmektedir.

Ülkemizde avukat olabilmek için ise; lise eğitiminin ardından özel yada devlet üniversitelerinin hukuk fakültelerinden mezun olmak ve 1 yıllık staj dönemini tamamlamak gerekmektedir. Staj başlangıcında ve bitiminde ise herhangi bir sınava tabi olunmamaktadır. Son yıllarda TBB’nin girişimleri ile sınav sistemi getirilmeye çalışılsa da, mevcut durumda halen sınava tabi olunmadan avukat olunabilmektedir.

Üniversitelerdeki hukuk fakültelerinin sayısının ya da mevcut fakültelerin kontenjanlarının artırılması, ülkenin hukuk alanında gelişmişliğine doğrudan katkı sağlamayacaktır. Hukuk fakültelerinin eğitim sürecinin kısa ya da uzun olmasından ziyade hukuk eğitiminin etkin ve kaliteli olması, mesleğin icrasında da kendisini gösterecektir. Söz konusu eğitim ve staj süreci hakim ve savcı olmak için de aynı şekilde değerlendirilmelidir. Başarı şeklen elde edilmemeli, kişinin bilgi ve deneyimi onun hukuk kimliği ile özdeşleşmelidir. Etkin ve kaliteli bir eğitim sürecini başarı ile tamamlamış hukukçu kimliğine sahip kişiler, ülkelerinin evrensel hukuka katkısını olumlu yönde etkileyecek ve hukuk zeminini güçlendirecektir.

Yargı erkine ve bu erkin kurucu unsurları olan iddia-savunma-karar makamlarına gereken değer ve önemin verilmemesi ise karmaşık ve çözümü güç bir hukuk sisteminin oluşumuna sebebiyet verecek ve adaletin yerini bulması zor-imkansız bir hal alacaktır.