İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ: MOBBING

Mobbing, işyerinde sistematik olarak karşı tarafa psikolojik şiddet, baskı, taciz, aşağılama ve tehdit şeklinde yapılan duygusal saldırıdır. İlk olarak 1984 yılında Dr. Heinz Leymann tarafından ortaya atılmıştır.

Psikolojik taciz olarak nitelendirilen olumsuz davranışların mobbing olarak değerlendirilebilmesi için; işyerinde gerçeklenmiş olması, sistematik bir şekilde sürekli olarak gerçekleşmiş olması, kasıtlı olması, yıldırma ve işten uzaklaştırma amacının olması,mağdurun kişiliğinde,mesleki durumunda ve sağlığında olumsuz etki ortaya çıkartmış olması gerekmektedir. Söz konusu davranışlar açık yada gizli bir şekilde yapılmış olabilir.

Mobbing uygulayan kişiye “tacizci”, mobbing uygulanan kişiye “mağdur” denir.
Genel olarak mobbingin faili işverenler olarak bilinse de, mobbing sadece üstün asta olan davranışını değil, astın üste ve eşitlerin birbirine olan davranışını da kapsamaktadır. Mobbing;
- Düşey mobbing​​: Üstlerin astlarına uyguladığı psikolojik taciz,
- Yatay mobbing​​: Aynı derecedeki çalışanların birbirlerine uyguladığı psikolojik taciz,
- Dikey mobbing​​: Astın üstlerine uyguladığı psikolojik tacizdir.

Mesela, yöneticinin kurumsal gücünü kullanarak çalışanını ezmesi, onu kurumun dışına itebilecek sürekli ve sistematik davranışlarda bulunması, çalışanların yöneticilerine ya da kendileri arasındakilere kıskançlık, çekememezlik, dışlama, küçük düşürme, çıkar çatışması, kişisel hoşnutsuzluk gibi olumsuz davranışları yine sürekli ve sistematik bir şekilde işyerinde uyguluyor olması “psikolojik taciz” yani “mobbing” ‘dir.

Mobbingle karşı karşıya gelen mağdur kişi, maddi ve manevi zararlarını talep edebilir. İşten çıkmak zorunda kalan işçi, işe iadesini ve tazminatını talep edebilir. Birçok işyerinde çalışanlar, mobbing ile karşı karşıyadır. Ancak çoğu çalışan bu baskı ve saldırıya karşı sessiz kalmakta, istifa etmektedir. Oysa ki , çalışanlar bu durumu sözlü ya da yazılı olarak dile getirmekten çekinmemelidir. Aksi halde baskı altında kalan kişinin sağlığı da zarar görmekle birlikte iş hayatı da sona ermektedir. Bu duruma dayanamayan ancak ses de çıkarmayan çalışanın tek çaresi istifa etmek olmaktadır.

Mobbinge maruz kalanlar, haklarını aramaktan geri bırakılamaz ve geri durmamalıdır. Mobbing ile ilgili Yargıtay ilgili dairelerinin mağdurun lehine birçok kararı mevcuttur. Mobbinge maruz kalmış ve işten çıkmak zorunda bırakılmış kişiler, işyerlerindeki psikolojik tacizi ispat ederek mobbing nedeniyle uğramış oldukları her  türlü zararın tazminini ve işe iadelerini talep edebilirler.