İNSAN İSTERSE

Bizi biz yapan, seçimlerimizdir. Hayatta yaptığımız seçimler, bizi dürüst, sözüne güvenilen, sorumluluk sahibi, sevgi dolu, saygılı, alçakgönüllü, adil… iyi karakterli bir insan yapabileceği gibi tam tersine, karaktersiz bir insan da yapabilir.

Üniversite de sosyoloji hocamız , “karakter ve özgür irade” konusunu  anlatırken tahtaya bir deniz ve  üzerine küçük bir yelkenli çizmişti. Bizlere dönerek; Hayatta hepimiz, kendimizi bir yelkenlinin içinde buluruz. Yelkenliyi de  kendimiz seçmeyiz. Bazılarının yelkenlisi büyük, sağlam ve konforlu; bazılarının ise küçük hatta arızalı bile olabilir.Hatta içinde bulunduğumuz denizi de biz seçmeyiz.Bazılarının denizi fırtınalı, bazılarının ki de süt limandır.Ama hangi imkânlara sahip olursak olalım, yelkenlinin dümeni bizim elimizdeydi. Hayatta pek çok şey, bizim irademiz dışında gelişse de dümeni nereye kıracağımızı kendimiz seçiyorduk. Denizi, rüzgârı, tekneyi değiştiremezdik ve bunları kabul etmek zorundaydık ama dümen bizdeydi. İşte bu dümen, bizim  karakterimizi  belirleyecek en önemli araçtı.

Sahip olduğumuz imkanlar ve elde ettiğimiz şanslar hiç de adil olmayabilir.Hocamızın  tespiti,bütün bu adaletsizliğe rağmen her insanın seçim özgürlüğünün olması ve özgür iradesiyle karar verebilmesinin bile önemli olduğuyla ilgilidir.

Usta isim Ahmet Hamdi Tanpınar’ın‘Huzur’ adlı romanın da geçen“Yolun büyüğü, küçüğü yoktur. Bizim yürüyüşümüz ve adımlarımız vardır.” Sözü de bu anlamda oldukça dikkate değerdir. Hakikaten insan doğduğu ülkeyi, ırkını, annesini, babasını, ailesini seçemez. Bunların hepsinin insanın hayatı üzerinde son derece önemli etkileri vardır ama insanın hayatını belirleyen sadece kendisine verilenler değildir. Tanpınar’ın da bahsettiği gibi kendine verilenlere göre ne yaptığı yada yapmadığı da önemlidir. İnsan her gün birçok karar verir, birçok seçim yapar. İşte en çok bu seçimler, insanın nasıl bir insan olacağını, nasıl bir karaktere sahip olacağını belirler.

Yani insan isterse, daha güler yüzlü, daha arkadaş canlısı olabilir. İnsanın yardım sever olup olmaması, insancıl olup olmaması da kendi tercihidir. Dışa dönük ya da içe dönük olmak gibi doğuştan gelen bir özelliğini bile insan, eğer isterse, dönüştürüp değiştirebilir. Herkesin doğuştan gelen kişilik özellikleri vardır ama bunların hepsi esneyebilen, belirli ölçüde değişebilen özelliklerdir.

Çalışmayı ya da tembellik yapmayı seçmek insanın kendi tercihidir. Sorumluluk almak, üstlendiği sorumluluğun gereklerini yerine getirmek; söz verip vermemek, verdiği sözü tutup tutmamak da yine insanın kendi tercihidir.

Her insan, ömrü boyunca türlü zorluklar, engeller hatta düşmanlıklar ve ihanetlerle karşılaşır. Ama, insan –eğer isterse- bütün bunlara rağmen kendi yolunu seçip, bu yolda ilerleyebilir ve eğer şans da yardım ederse, arzu ettiği karaktere ulaşabilir.

Yaramaz öğrencilerin bulunduğu bir sınıfata dersi olan sert görünümlü hoca, sınıfa bir bakış atıp kürsüye geçer ve tebeşirle tahtaya kocaman bir 1 rakamı çizer.                                                                                "Bakın" der, "Bu, karakterdir. Hayatta sahip olabileceğiniz en değerli şey..."                             Sonra 1'in yanına 0 (sıfır ) koyar:                                                                                                "Bu, başarıdır. Başarılı bir karakter 1'i 10 yapar."                                                                         Sonra bir 0 (sıfır ) daha...:                                                                                                               "Bu, tecrübedir. 10 iken 100 olursunuz."                                                                                      Sıfırlar böyle uzayıp gider: Yetenek... Disiplin... Sevgi... Eklenen her yeni 0 (sıfır )'ın kişiliği 10 kat zenginleştirdiğini anlatır ... Sonra eline silgiyi alıp en baştaki 1'i siler. Geriye bir sürü sıfır kalır. Ve hocanın son yorumu şu şekilde olur; "Karakteriniz yoksa öbürleri bir hiçtir."

Görülüyor ki bir insanda karakter sağlam değilse diğer özelliklerin hiçbiri bir anlam ifade etmiyor.O halde eğer yetiştirebilirsek; anne, baba, öğretmen hepsinin ortak amacı, başarılı  ve iyi bir insan, okul performansı yüksek, akranları arasından sıyrılmış, saygılı, sorumluluk duygusu gelişmiş, iyiliksever, doğru sözlü  çocuklar  yetiştirelim. Son söz  Abraham Lincoln’ün olsun. ‘Karakter ağaç ise, şan ve şeref de o ağacın gölgesi gibidir. Biz hep gölgeyi düşünürüz. Oysa karakter ağacın kendisidir.’ Selam ve Sevgiler…