• BIST 8733.74
  • Altın 2240.593
  • Dolar 32.3341
  • Euro 35.1122
  • Gümüşhane : 5 °C
  • Trabzon : 10 °C

DÜNYA KAN BAĞIŞÇILARI GÜNÜ

15.06.2017 13:26
Behice Kireçci / Köşe Yazarı

Behice Kireçci / Köşe Yazarı

Gümüşhane Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Doktorunuz Diyor ki” sayfamızda bugün Kelkit Toplum Sağlığı Merkezi Doktoru Göknur Ertürk “Dünya Kan Bağışçıları Günü” kapsamında açıklamada bulundu.

 

            14 Haziran AB0 kan grubunu bulan Nobel Ödüllü Bilim İnsanı Karl LANDSTEİNER'in doğum günü olması nedeniyle her yıl 14 Haziran günü tüm dünyada “Dünya Kan Bağışçıları Günü” olarak kutlanmaktadır. 14 Haziran Kan Bağışçıları Günü sürekli kan tranfüzyonuna muhtaç olarak yaşayan lösemi, miyelodisplastik sendrom gibi hastaların yaşamını bir nebzede olsa kolaylaştırarak daha rahat nefes almalarına yardımcı olmanın bilincine varabileceğimiz bir gündür.

 

            ABD'de 15 yaşından küçüklerde lösemi görülme sıklığı 3.4/100.000'dir. Ülkemizde TÜBİTAK'ın dahil olduğu 5 büyük pediatri merkezinde incelenen 10548 pediatrik malignite arasında lösemiler ilk sırada yer almaktadır. Lösemi beyaz ırkta daha sık görülmekte ve her yıl 4500'ün üzerinde lösemi teşhisi konulmaktadır. Lösemi çocukluk çağında en sık görülen kanser olmakta birlikte her yıl yaklaşık 3500 erişkin vatandaşımızı da etkilemektedir.

 

            Çocuk veya erişkin kan hastalığına yakalananlar için kan bağışı büyük önem taşımaktadır. Kan olmadığında günlük işlerini yapmakta zorlanan, günlük ihtiyaçlarını bile gideremeyecek durumda kana muhtaç yaşayanlar açısından kan bağışı yapmak gerekli bir davranıştır. Bizler de bu yüzden düzenli, sürekli ve güvenli kan bağışı yapmalıyız.

 

            Bu açıdan; Türk Kızılayı'da Türkiye'de ihtiyaç sahibi olanlar için 2005 yılında hayata geçirdiği “Ulusal Kan Temini Projesi”yle ihtiyaç oranında azalmayı sağladı. Proje kapsamında gönüllü, düzenli ve güvenli kan bağışı programı bugüne kadar başarıyla yürütüldü ve 2015 yılı içerisinde toplam 1 milyon 937 bin 327 ünite kan bağışı alınmıştır.

 

            Kızılay ülkemizin ihtiyacı olan 2 milyon 500 bin ünite kan bağışına ulaşabilmek için kan bağışı merkezlerini, mobil kan bağışı araçlarının sayısını, personel sayısını artırmakla birlikte kan bağışının önemine değinen eğitim sayılarını da artırmıştır.

 

         Kan vermekle başkalarına ve kendimize birçok fayda sağlarız. Bu faydalardan birkaçı;

  • Kemik iliğinin yağlanmasını önleyip kan yapımı canlı tutulur.
  • Verilen kanın yerine anında vücuttan genç hücreler dolaşıma katıldığı için bağışçı direnç ve canlı olur.
  • Kandaki yüksek yağ oranı azalır.
  • Kan bağışçı her kan verdiğinde; AIDS, Hepatit B, Hepatit C, Sifiliz kan grubu taramasından ücretsiz olarak yararlanmış olur.
  • Acil kan ihtiyacı olan, kan bulunamazsa ölecek bir hastanın bağışçıların verdiği kanla hayata tutunmasında verdiği manevi his ölçüsüzdür.          

KAN BAĞIŞINA UYGUNLUK İÇİN ARANAN KRİTERLER 
1. Kendinizi iyi ve sağlıklı hissediyor musunuz?
Kan bağışı öncesinde yorgun ve uykusuz olmamanız tercih edilir. Kan bağışından önceki öğünde bir şeyler yemiş olmanız ve aç karına kan bağışlamamanız önerilmektedir.

2. Viral hepatit geçirdiniz mi? 
Viral hepatitlerle ilgili test sonuçlarınızda herhangi bir pozitiflik var mı? 10 yaşından sonra bulaşıcı sarılık geçirenler, B ve C sarılığı testlerde pozitif olduğu tespit edilmiş olan bireyler hiçbir zaman kan bağışında bulunamazlar.

3. Son 12 ay içinde size; kan transfüzyonu yapıldı mı? 
Organ veya doku nakli yapıldı mı? Akupunktur, dövme, cildinizin herhangi bir yerini deldirme (kulak deldirme vb) işlemi yaptırdınız mı? Bu sorulara cevabınız evet ise 12 ay süreyle kan bağışı yapmamalısınız.

4. Son 12 ay içinde; bulaşıcı sarılığı olan biri ile yakın temasınız (örneğin cinsel ilişki) oldu mu? 
Bu soruya cevabınız evet ise 12 ay kan bağışı yapmamalısınız.

5. HIV (AIDS) testiniz pozitif mi ? 
HIV pozitif olanlar hiçbir zaman kan bağışı yapamazlar.

6. Hiç beyin ameliyatı oldunuz mu? 
Dura mater grefti uygulanan kişiler kan bağışı yapamazlar.

7. Son 12 ay içerisinde hangi aşıları oldunuz? 
Bazı aşılar kan bağışı için süre kısıtlaması getirmezken bazıları 12 aya kadar kan bağışı için engel teşkil edebilmektedir.

8. Şu anda mevcut bir solunum yolu rahatsızlığınız var mı? 
Soğuk algınlığı geçirenler şikayetlerinin kesilmesinden 3 gün sonra kan bağışı yapabilirler. Diğer solunum rahatsızlıkları olanlar muayene sonucuna göre kan merkezi doktoru tarafından değerlendirilirler.

9. Herhangi bir kalp, akciğer, böbrek hastalığınız; kan hastalığınız, anormal kanamalara eğilim, kanser hastalığınız var mı? 
Bu tür hastalıklar hastalığın derecesine ve tipine göre kan merkezi doktoru tarafından değerlendirilerek donörlük için uygun olup olmadığınıza karar verilir. Örneğin kalp enfarktüsü geçiren bir kişi kan veremez. Burada değerlendirme kriteri; kan bağışının kanı verecek kişinin sağlığını olumsuz etkilememesi ve bağışlanan kanın verilecek hasta için güvenli bir kan olmasıdır.

10. Son 1 ay içinde her hangi bir tıbbi tedavi gördünüz mü, bununla ilgili ilaç kullandınız mı? 
Lütfen kullandığınız ilaçları kan merkezi doktoruna bildiriniz! 

11. Son 1 yıl içinde herhangi bir ameliyat geçirdiniz mi? Özellikle kan kaybının söz konusu olduğu ciddi bir kaza geçirdiniz mi? 
Kadınlar için: hamilelik, doğum oldu mu? Ameliyat geçirenler, ameliyat sürecinde kan nakli almışsa 1 yıl süre ile kan veremezler. Ameliyat sürecinde kan nakli alınmamışsa iyileştikten 6 hafta sonra kan bağışı yapabilirler. Hamile kadınlar, hamilelik döneminde kan veremezler. Doğumu takiben 6 hafta sonra kan bağışı yapılabilir.

12. Ağırlığınız 50 kg ve üzerinde mi? 
50 kg altında olanlar kan bağışı yapamazlar. Ayrıca boyuna göre olması gereken ağırlıktan çok düşük olan kişiler kan bağışında bulunamazlar.

13. Hemoglobin ve hematokrit düzeyleriniz normal mi?
Hemoglobinin normal seviyesi Erkeklerde:13-18 gr/100ml 
Kadınlarda:12-16gr/100ml 
Kan bağışı yapabilmek için hemoglobin düzeyi en az 12.5/100ml gr ve en çok 20 gr/100 ml olmalıdır. Bunun üstü ve altı değerler söz konusuysa kan bağışı alınamaz. Hematokrit normal seviyesi Erkeklerde:%45 - %52 
Kadınlarda:%37 - %48 
Kan bağışı yapabilmek için hematokrit düzeyi en az %38 ve en çok %60 olmalıdır. Bunun üstü ve altı değerler söz konusuysa kan bağışı alınamaz.

14. Vücut ısısı miktarı:
Muayenede 37.5  °C den fazla vücut ısısı olanlar kan bağışlayamaz.

15. Nabız atış sayısı: 
Dakikada 50 - 100 olmalıdır. Bu değerlerin altında veya üstünde ise kan bağışı alınamaz. Ayrıca nabız normal ritimde olmalıdır.

16. Yaş sınırı:
18 - 65 yaşında olanlar kan bağışlayabilirler.

17. Ne sıklıkla kan bağışlanabilir? 
Erkekler 3 ay ara ile yılda 4 kez, bayanlar ise 4 ay arayla 3 kez kan bağışlayabilirler

Sonuç olarak; 18-65 yaş arasında, ağırlığı 50 kg üzerinde, önemli bir sağlık sorunu olmayan, kan merkezine kan vermek için geldiğinde yapılan muayenede sağlık yönünden uygun olduğu tespit edilen ve hemoglobin ölçümü normal her birey kan bağışında bulanabilmektedir.

 

Kan Bağışı yapmak insancıl ve onurlu bir davranıştır. Haydi siz de kan verin ve bu yaşam mücadelelerine yön verin.

Yapılan yorumlardan Gümüşhane Olay Gazetesi sorumlu tutulamaz.

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bu yazıya henüz yorum eklenmemiştir.
Yazarın Diğer Yazıları
Tüm Hakları Saklıdır © 2013 Gümüşhane Olay | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Tel : (0456) 213 66 63 | Haber Yazılımı: CM Bilişim