BREXIT BİZE YARAR

Hepimizin takip ettiği üzere geçtiğimiz hafta Perşembe günü Birleşik Krallıkta yapılan halk oylaması (referandum) sonucunda sandıklardan Brexit kararı çıktı. Bu tüm dünya için şok bir sonuç oldu ve bunun yansımaları da Cuma gününden itibaren kendini hissettirmeye başladı. Brexit’ in ne gibi sonuçları olacak biraz irdeleyelim. Ama önce Brexit ne demek onu açıklayalım.

            Britanya'nın (Birleşik Krallık) ilk iki harfi (Br) ile exit (çıkış) kelimesinin birleşmesinden oluşan Brexit, İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıkması anlamına geliyor. İngiliz basınında Avrupa Birliği'nden ayrılmak istemeyenler tarafından Britain ve İngilizce kalmak anlamına gelen Remain kelimeleri birleştirilerek Bremain ifadesi kullanılıyordu. Bu terim daha önce Yunanistan (Grexit) için kullanılmıştı. Grexit terimi Citigroup şef ekonomisti Willem H. Buiter ve aynı grupta çalışan Ebrahim Rahbari tarafından 2012 yılında ortaya atılmıştı. Yani Euro bölgesinden ayrılmak isteyen Yunanistan için Gracee ve Exit kelimelerinden türemişti. Son dönemde ise İngiltere referandumu gündeme geldiğinde Britanya (Br) ve Exit kelimeleri kullanılarak evrimleşti.

İngiliz halkı %52 oyla brexit dedi ama tabi bunun İngiliz parlamentosundan da geçmesi gerektiğini unutmamak gerekiyor. Yani referandumun bir bağlayıcılığı yok aslında. Asli olan İngiliz Parlamentosunun kararı olacak. Buna rağmen Cuma gününden itibaren, Avrupa borsalarında sert düşüşler yaşandı. Ons, parite sterlin ve borsalarda şok tepkiler ilk andan itibaren görülmeye başlamıştı. Tabi bunlar daha başlangıç. Şayet İngilizlerin Brexit ısrarı devam ederse not indirimi riski de kapıda bekliyor olacak. Bakalım devamını göze alabilecekler mi? Tabi bazı imtiyaz ve ayrıcalıklara sahip olabilmek için, İngilizler aslında Avrupa Birliğine(AB) karşı ellerinde olan tek kozunu da kullanmış oldular. Yani yıllardır çıkmak için referandum ile tehdit ettiği AB’ ye karşı kullanabilecekleri hiçbir malzeme kalmadı artık ve bu sonucun çıkacağına aslında kendileri de inanmıyordu diye düşünüyorum. Bu noktadan sonra AB’ nin tutumu çok önemli. Ya şımarık çocukları İngiltere’yi şımartmaya devam edecekler ya da, tutumlarını gözden geçireceklerdir artık. AB nin toparlanması için farklı alternatifleri düşünmeye başlaması şart bence. Aslında evet oyu veren İngilizler bile kara kara düşünmeye başlamışlardır bence. Kesin bir ayrılma kararı sadece AB'nin çözülme riskini tetiklemez aynı zamanda Birleşik Krallığın da sonunu getirebilir. Aynı çatı altında oldukları diğer birçok ülkenin de Birleşik Krallıktan çıkma kararları ile karşı karşıya kalabilirler. İngiltere için havalar iyice ısınacak gibi görünüyor.

Bence brexit kararı İngiliz parlamentosunda onaylanmayacak, en azından baskılar bu önde ağırlaşacaktır. Bunun sonuçları ağır olur bu yüzden AB’ den İngilizlere ardı ardına pek çok taviz verilecektir. Zaten aslında bu referandumun amacıda bence buydu. Tamamen gözdağı vermek…

Klasik İngiliz oyunları yani…

Ekonomik olarak panikten uzak durmanızı tavsiye ediyorum. Elinizdekini telaşla hemen satmaya kalkmayın. Özellikle borsadaki şok tepkiler sizi korkutmasın. Çünkü brexit kararı sonrası Amerikan Merkez Bankası (FED) faiz artışından bir süre bahsedemeyecektir. Aynı şekilde Avrupa Merkez Bankası (ECB) da ucuz para politikasını sürdürmek hatta daha da likiditeyi arttırmak zorunda kalabilir. Bu Türkiye için faiz ve likidite baskısının olmayacağı bir ortam anlamına gelir. Bu Türkiye için bol para demektir. AB kaostan çekindiği için yatırım kararlarını askıya alacaktır. Bu nedenle sermaye büyük yatırım planları olan Türkiye’ye yönelecektir. Kurlarda sizi aldatmamalı, zira kurlarında çok kısa sürede sakileşeceğini hep birlikte göreceğiz.

Türkiye AB üyesi değil, olması da pek mümkün görünmüyor. Aslında bu durumun faydasını yaşayacağımızı umuyorum. Çözülme sürecine girecek bir AB, Türkiye’nin ticari gücünün artması anlamına gelir. Daha fazla ticari partner ile çalışması anlamına gelir. Ayrılmakta ısrarcı olacak bir İngiltere ise Türkiye ile ticari bağlarını daha da güçlendirecek ve artıracaktır.

Yani neresinden bakarsanız bakın aslında Brexit ve AB çözülme süreci karanlık gibi görünse de Türkiye için sayısız fayda barındırdığını bilmenizi istiyorum. AB üyesi olmayan güçlü bir Türkiye her iki durumda da (Brexit- Bremain) vazgeçilemez hatta paylaşılamaz olacaktır.

Şu an Türkiye için sadece kur ve faiz riski önemlidir. Mevcut ortamda da faiz için bir risk olmadığı gibi, paranın bolluğu ve ucuzluğu da balı kaymak olacaktır. Neticede faiz artışı için risk yoksa kur baskısı ve artışları da sınırlı olur. Kısa dönemde kurda bir artış olabilir ki buda ihracatımızı bir süreliğine destekleyecektir. Ama unutmayalım kurlar kısa bir dönemde toparlanacaktır. Brexit korkuları brent petrol fiyatlarının düşmesine neden olabilir. Bu da Türkiye'nin cari açığı açısından olumlu bir yansıma olur.

Bırakın yesinler birbirlerini, bırakın AB ve İngiltere brexit' in olası risklerinden korksun. Türkiye’nin korkacak hiçbir şeyi yok, aksine güzel günler bizi bekliyor.

Öyle hemen havanızı bozmayın.

Haftaya görüşmek üzere…